De kracht van zelfvertrouwen

De kracht van zelfvertrouwen

Meisje voor spiegel met kroon zelfvertrouwen
Home » Persoonlijk Leiderschap » De kracht van zelfvertrouwen

Als er één aspect is dat mensen krachtig maakt en dat de basis is voor geluk, goede relaties en succes, dan is dat wel zelfvertrouwen.
In dit artikel tips voor het verkrijgen van meer (zelf)vertrouwen.

Gebrek aan zelfvertrouwen

Veel van onze klanten werken in een coachingstraject aan het vergroten van hun zelfvertrouwen.
Mensen met een gebrek aan zelfvertrouwen kunnen nogal wat problemen ervaren:

  • Ze zijn vaak angstig, ze piekeren veel en hebben regelmatig negatieve gedachten en commentaar op zichzelf: “Wat zullen anderen van mij denken? Doe ik het wel goed?” 
  • Ze hebben moeite met het ontvangen van feedback, zowel positieve feedback (complimenten worden niet ‘gevoeld’, ‘komen niet binnen’) als negatieve feedback.
  • Het geven van feedback vinden ze ook lastig. Liever bewaren ze ‘de goede vrede’ en houden ze hun frustraties bij zich.
  • Ze schikken zich dus vaak naar de wensen van anderen, komen onvoldoende voor zichzelf op en hebben moeite met ‘nee’ zeggen. Daardoor gaan ze regelmatig over hun grenzen heen.
  • Ze passen hun gedrag en uiterlijk aan de mensen in hun omgeving aan. Ze kijken tegen anderen op en vinden zichzelf minder belangrijk.
  • Ze vinden het heel moeilijk om in een groep of tijdens een vergadering het woord te voeren, een presentatie te houden, te netwerken of een gesprek te voeren in een omgeving waar ze niemand kennen.

Bij hoeveel van bovenstaande beschrijvingen denk je “dat heb ik ook”? 
Mocht je jezelf op veel punten herkennen dan is het misschien niet fijn, maar wel goed te weten dat je dan ook een hoger risico loopt op een burn-out. 

Dit artikel is eerder verschenen in onze nieuwsbrief ‘Zelfvertrouwen en geloofwaardigheid’ (nr.20).

Ook elk kwartaal gratis tips en artikelen voor meer (zelf)vertrouwen ontvangen?

Vertrouwen

Vertrouwen is het geloof dat je hebt dat anderen jouw positieve verwachtingen van hen zullen waarmaken. Dat de ander:

  • wil (integer is en de intentie heeft)
  • kan (de capaciteiten heeft)
  • en doet (gedrag vertoont) wat je van hem of haar verwacht.

Of, bij zelfvertrouwen, dat je zelf wilt, kunt en zult waarmaken wat je van jezelf verwacht.

Weinig vertrouwen hebben levert twijfel en maagpijn op. Slim vertrouwen daarentegen versnelt (werk)processen, versterkt relaties en creëert kansen. Dit artikel gaat over de eerste cirkel van vertrouwen, zoals door Covey beschreven: het opbouwen van je zelfvertrouwen.

Zelfvertrouwen en geloofwaardigheid 

Het hebben van meer vertrouwen begint met het versterken van je zelfvertrouwen. Vertrouw jij jezelf en ben je iemand waar anderen op kunnen vertrouwen?
Je krijgt het antwoord op die vraag door je eigen karakter onder de loep te nemen: hoe staat het met jouw integriteit en intenties? En door na te gaan welke competenties je in huis hebt: welke capaciteiten heb je en welke resultaten boek je? Hieronder kun je jezelf testen door de vragen voor jezelf te beantwoorden. Kun je je concrete voorbeelden voor de geest halen van situaties waarin je wel of niet ‘geloofwaardig’ handelde?

Integriteit

Integriteit betekent eerlijk en congruent zijn. De waarheid vertellen en de juiste indruk wekken. Doen wat je zegt en zeggen wat je doet. Het vergt de moed hebben om uit te komen voor wat je gelooft. Handelen naar je waarden en normen en doen wat juist is, ook als dat moeilijk is.

Wat doe je? In hoeverre:

  1. Ben je eerlijk in al je contacten met anderen?
  2. Maak je afspraken met jezelf en houd je je daaraan?
  3. Sta je voor de dingen waar je in gelooft?
  4. Communiceer je open en ben je transparant?
  5. Sta je open voor nieuwe inzichten en afwijkende ideeën en blijf je leren?
  6. Reflecteer je op je eigen denken en gedrag?

Intenties

Onderdeel van mijn proefschrift destijds was het vergelijken van de intenties en het feitelijk gedrag van mensen in organisaties. Dat was behoorlijk ontnuchterend. Wat mensen zeggen of zelfs geloven dat ze willen of zullen doen is in heel veel gevallen niet wat ze doen. Je intenties zijn wel heel belangrijk als het gaat over je geloofwaardigheid. De motieven en bedoelingen die je hebt spreken voor (of tegen) je. Hoe meer je intenties en gedrag consistent zijn, des te betrouwbaarder zul je op jezelf en anderen overkomen. En wanneer je feitelijke gedrag verkeerd uitpakt, dan maakt het in de beleving vaak veel uit of dit opzettelijk is geweest of dat je wel met goede bedoelingen handelde.

Wat doe je? In hoeverre:

  1. Spreek je je intenties uit en ben je open over je motieven en plannen?
  2. Neem je je eigen motieven onder de loep? Vraag je jezelf af wat je echt wilt, wat je werkelijk beweegt en waar je voor gaat?
  3. Breng je je motieven in lijn met je waarden en normen? 
  4. Heb je het beste voor met anderen?

Capaciteiten

Hier gaat het over je vermogen om vertrouwen te wekken, te schenken en te herstellen. Over je talenten, kennis, houding, vaardigheden, werkwijze en aanpak. Een wiskundeleraar kan integer zijn en goed les willen geven, maar zonder kennis van wiskunde en pedagogische vaardigheden wil je hem niet voor de klas van je kind.

Wat doe je? In hoeverre:

  1. Kun je waar maken wat je belooft of wilt doen?
  2. Beschik je over relevante capaciteiten?
  3. Ben je in staat om in de toekomst over de voor jou relevante capaciteiten te beschikken, bij te leren en nieuwe ervaringen op te doen, die bijdragen aan je geloofwaardigheid?
  4. Weet je waar je heen wilt en zijn je capaciteiten afgestemd op hetgeen je wilt bereiken en doen?

Resultaten

Hier gaat het over je prestaties en wat je voor elkaar krijgt. Je kunt bouwen aan je reputatie door verwachtingen waar te maken. Dat is meer dan alleen verantwoordelijkheid nemen voor losse acties. Met wie doe je liever zaken: met de loodgieter die zegt: ik heb zoals beloofd onder je huis gekeken en een kapotte leiding gemaakt. Of met de loodgieter die de wateroverlast oplost door alle leidingen na te kijken en die de twee leidingen repareert die kapot blijken te zijn. Een reputatie wordt gebouwd op resultaten.

Wat doe je? In hoeverre:

  1. Maak je waar wat je belooft en wilt doen?
  2. Heb je een goede staat van dienst?
  3. Ben je in staat vast te stellen wat de gewenste resultaten zijn?
  4. Ben je effectief en efficiënt bij het behalen van resultaten?

Altijd veilig, warm, professioneel, zonder oordeel, integer en respectvol. Die combinatie zorgt ervoor dat je groeit. Het heeft mij heel veel (zelf)inzicht en zelfvertrouwen gegeven.
Douwe Splinter, schoolleider Leo Kannerschool VSO

Covey noemt ook een aantal aspecten van geloofwaardigheid waar in mijn optiek een inhoudelijk oordeel achter zit. Ik noem ze daarom apart. Hij zegt dat je geloofwaardigheid groter is wanneer je: bescheiden bent (o.a. door bezig te zijn met wat juist is in plaats van met je gelijk halen en met het erkennen van de bijdragen van anderen dan met erkend worden), altijd denkt en handelt in termen van win-win en het belang van anderen en wanneer je gelooft in overvloed. Dat laatste betekent dat je er werkelijk op vertrouwt dat er van alles voldoende is voor iedereen. Geen concurrentiegedachte maar zoeken naar samenwerking en het versterken van elkaar.

Deze kenmerken helpen je ongetwijfeld om op een positieve manier in het leven te staan. Het zijn ook vaak de dingen die mensen zo belangrijk vinden (en veel te vaak niet terugzien) in leiders.

Als je de eerdergenoemde lijstjes, met “wat te doen?”, vlot doorleest, dan kun je denken “dat zijn open deuren” of “dat doe ik allemaal”. Ik denk dat de werkelijke kracht van zelfreflectie met betrekking tot je integriteit, intenties, capaciteiten en resultaten ligt in het bot-eerlijk kijken naar je gedrag van alledag.

  • Spreek je met jezelf af om ’s avonds te gaan sporten? En wat doe je dan als je ’s avonds thuiskomt na een dag werken? 
  • Wil je echt stoppen met snoepen, roken of drinken? 
  • Zeg je dat je het belangrijk vindt om even bij een zieke collega langs te gaan?
  • Heb je bedacht dat je ’s avonds niet meer achter de computer wil kruipen voor je werk? 
  • Had je afgesproken met je kinderen om in het weekend een spel met ze te spelen?
  • En wat is je werkelijke reden voor het niet geven van een compliment of feedback?
  • Krijgen de mensen die je het belangrijkst vindt in je leven, ook de aandacht van jou die je ze wilt geven?
  • En wat maakt nou echt dat je soms niet goed voor jezelf zorgt, of voor jezelf op komt?

Het niet nakomen van elk van die afspraken of het niet onderzoeken van (en iets doen aan) je motieven lijkt wellicht niet zo’n punt. Maar elke keer dat je zo’n (simpele) afspraak met jezelf (of met anderen) breekt of niet echt leeft naar de waarden die je zegt te hebben, ondermijn je je zelfvertrouwen. Dus kort gezegd komt het denk ik neer op één van mijn favoriete motto’s: zorg ervoor dat je jezelf in de spiegel aan kan kijken en maak je dromen waar!

Meer artikelen in deze reeks

Wil je meer zelfvertrouwen krijgen en daarmee je geloofwaardigheid vergroten?
Dan is onze open tweedaagse training Effectief & Assertief Communiceren iets voor jou.
We geven deze training ook in company. Neem contact met ons op om de mogelijkheden te bespreken. 

Anderen bekeken ook deze artikelen