Ik ben OK, jij bent OK: het OK Kwadrant
Het OK Kwadrant: door welk venster kijk jij?
Hoe je denkt over jezelf in relatie tot de ander bepaalt niet alleen je zelfbeeld, maar ook hoe je je, in praktijk, verhoudt tot anderen. Hoe vaak stel je je kleiner, groter of juist gelijkwaardig op ten opzichte van een ander?
In dit artikel bespreken we het OK Kwadrant (Ik ben OK, jij bent OK). Wat houdt het in en waarom is het zo belangrijk?
In je leven doe je ervaringen op die je beeld van jezelf en anderen bepalen. Dat start al heel jong. Door wat je om je heen ziet, hoe anderen je behandelen, waarin je wordt gestimuleerd of juist afgeremd, wanneer je aandacht krijgt of juist wordt genegeerd, complimenten krijgt of straf, het zijn allemaal ervaringen die invloed hebben op hoe je denkt over jezelf (ik) en over anderen (jij).
In de Transactionele Analyse (TA) worden die beelden over jezelf en anderen heel kernachtig in het ‘OK Kwadrant’ weergegeven.
De Transactionele Analyse (TA) is een persoonlijkheidstheorie en een psychotherapeutische behandelmethode.
TA is door Eric Berne, een Canadese psychiater, rond 1958 ontwikkeld, om mensen te helpen groeien in hun autonomie:
de ruimte die je inneemt om bewust zelf verantwoordelijkheid te nemen en keuzes te maken in je leven.
Het OK Kwadrant (Ik ben OK, jij bent OK) is een model dat door Franklin Ernst werd ontwikkeld in 1971.
Met ‘OK’ wordt bedoeld dat de mens altijd waardevol is. Er wordt onderscheid gemaakt tussen de persoon en diens gedrag en acties. Iedereen vertoont positief en negatief gedrag, boekt successen en maakt fouten. Uitgangspunt is dat je als mens niet ‘waardeloos’ wordt wanneer je niet ‘foutloos’ handelt.
Dit artikel is eerder verschenen in onze nieuwsbrief ‘Ik ben OK, jij bent OK – Het OK Kwadrant: door welk venster kijk jij?’ (nr. 58)
Ook elk kwartaal gratis tips en artikelen ontvangen om je persoonlijk leiderschap te versterken?
Het OK Kwadrant
Het OK Kwadrant bestaat als het ware uit vier vensters waardoor je kunt kijken naar de wereld.
Afhankelijk van wat je hebt meegemaakt en hoe je dat hebt ervaren en een plek hebt gegeven, kom je tot een beeld van jezelf en anderen als wel of niet OK. De gedachten en overtuigingen die je hebt dragen bij aan het beeld dat je hebt. Die gedachten kunnen helpend zijn (positief), maar ook belemmerend (negatief).
Hoe meer je denkt en handelt vanuit angst, des te groter de kans dat je niet rechtsboven (++) terecht komt. Angst dat je zelf niet goed genoeg bent en/of angst dat anderen (al dan niet intentioneel) je niet zullen helpen of zelfs omlaag zullen halen.
Door het ‘ik ben OK, jij bent OK’ venster kijken, brengt je het meeste als het gaat om samenwerking, succes, rust in je hoofd en geluk. Het vergt handelen vanuit liefde, compassie voor en vertrouwen in jezelf en anderen.
Belemmerende overtuigingen
De volgende overtuigingen kunnen bijvoorbeeld bijdragen aan een negatief zelfbeeld:
Ik ben niet OK
- Als ik niet voor iedereen zorg ben ik niet OK
- Als ik fouten maak ben ik niet OK
- Als ik niet slim, slank, rijk, sportief ben, ben ik niet OK
- Als ik niet vrolijk, enthousiast en productief ben, ben ik niet OK
- Als jij me niet aardig vindt, niet vriendelijk tegen me doet, me niet waardeert of geen aandacht geeft, ben ik niet OK
- Als ik niet voldoe aan jouw verwachtingen , ben ik niet OK
Zo kun je ook komen tot een negatief beeld en negatieve verwachtingen ten aanzien van anderen:
Jij bent niet OK
- Als jij me kwetst, ben jij niet OK
- Als je je afspraken niet nakomt, ben jij niet OK
- Als je over me roddelt, ben jij niet OK
- Als je me kritiek geeft, ben jij niet OK
- Als je anderen slecht behandelt, ben jij niet OK
- Als ik me door jou niet gehoord, gezien of gewaardeerd voel, ben jij niet OK
- Ook al ken ik je niet, ik denk dat jij niet OK bent
- Wat je ook doet, ik heb toch geen vertrouwen in je, jij bent niet OK
We hebben allemaal positieve en negatieve overtuigingen. Hoe meer belemmerende overtuigingen en oordelen je hebt en hoe sterker je gevoelens hierbij zijn, des te meer triggers heb je om te gaan kijken door een ‘Ik ben niet OK’- of ‘Jij bent niet OK’-venster.
Natuurlijk kan iedereen door elk van de 4 vensters kijken. Soms varieert het per situatie hoe je jezelf en de ander waarneemt. Vaak hebben we wel een voorkeursvenster. Dat venster waardoor we meestal naar de wereld kijken. Soms kijk je al zo lang door een bepaald venster dat je je daar niet bewust van bent.
Het kan ook zijn dat je verkeerd inschat door welk venster je kijkt.
Dan denk je bijvoorbeeld dat je jezelf ziet als OK, terwijl je er bij nadere reflectie achter komt dat je jezelf wel heel vaak wegcijfert of snel je mond houdt, omdat anderen het vast beter weten.
Het doel van Miranda’s coaching is om de gecoachte zijn of haar gedrag onder ogen te laten zien.
Dat doet ze met zoveel respect en mededogen dat ook de gecoachte vergevingsgezind, met behoud van zelfrespect, naar zichzelf kan kijken.
De combinatie van meer eigenwaarde met zelfreflectie geeft iemand vleugels.
Saskia Zonneveld, manager bij ZGAO
Waarom is het OK Kwadrant belangrijk?
Door je bewust te worden van het venster waardoor je kijkt, krijg je meer inzicht in jezelf.
In het bijzonder geeft het je meer zicht op hoe je je verhoudt tot anderen en hoe die sociale omgang met anderen op jezelf van invloed is. Door het OK Kwadrant te verkennen kun je je bewust worden door welk venster je vooral kijkt.
Stel dat je merkt dat je in veel situaties bijvoorbeeld kijkt door het ‘Ik ben niet OK, jij bent OK’-venster, dan merk je wellicht op dat je snel onzeker wordt in de omgang met anderen. Een stemmetje in je hoofd zegt misschien vaak “zij weten het vast beter, ze zijn leuker of aardiger”. Je maakt je dan mogelijk klein, duikt weg voor situaties waarin je bang bent onder te doen voor anderen of je stelt het belang van de ander altijd voorop.
Daardoor voel je je waarschijnlijk niet optimaal in je kracht staan. Je loopt dan kansen mis en je maakt anderen als het ware verantwoordelijk voor jouw geluk.
Weten door welk venster je kijkt kan een eerste stap zijn om te achterhalen waar je staat in je communicatie en samenwerking met anderen.
Vervolgens kun je dan meer zicht krijgen op de inhoud en het belang van het ‘Ik ben OK, jij bent OK’- venster. Zodanig dat je stappen kunt gaan zetten om dat tot je voorkeursvenster te gaan maken, waardoor je meer in je kracht komt te staan en prettiger en effectiever zult kunnen communiceren en samenwerken.
Wil je meer door het ++ venster kijken? Begin dan met observeren en reflecteren:
- Door welk venster kijk je in welke situatie?
- Merk je verschillen op?
- Waar hangt dat vanaf?
- Word je getriggerd door bepaalde situaties of mensen?
Meer artikelen in deze reeks
Wil je veel meer gaan kijken door het ‘Ik ben OK, jij bent OK’-venster?
Start een coachtraject met ons!
Of geef je zelfvertrouwen een boost door deel te nemen aan onze open
tweedaagse training Effectief & Assertief Communiceren.
We geven deze training ook in company.
Wil je meer informatie of direct een afspraak maken, neem dan contact met ons op.
We staan je graag te woord.
