Vergroot je invloed, wees proactief

Vergroot je invloed, wees proactief

Invloed proactief
Home » Persoonlijk Leiderschap » Vergroot je invloed, wees proactief

Vrijheid om te kiezen

Met een proactieve houding is het eenvoudiger meer invloed uit te oefenen in je werk.
In dit artikel handvatten voor meer inzicht in je cirkels van betrokkenheid en invloed en 3 voorwaarden om op je gemak invloed uit te oefenen.

Proactief zijn is uitgaan van de vrijheid om te kiezen. Het is verantwoordelijkheid nemen voor je eigen handelen. Het is het omgekeerde van de verantwoordelijkheid leggen bij de omstandigheden, de situatie en condities of je opvoeding. De omstandigheden kunnen je voor grote uitdagingen en diep verdrietige situaties plaatsen, maar hoe jij daar mee omgaat, daar heb je invloed op. 

Dit artikel is eerder verschenen in onze nieuwsbrief ‘Persoonlijk Leiderschap – Vergroot je invloed, wees proactief!’ (nr. 35).

Ook elk kwartaal gratis tips en artikelen ontvangen om je persoonlijk leiderschap te versterken?

Proactief denken en handelen versterken door proactief te gaan spreken

In zijn bestseller ‘The seven habits of highly effective people’ geeft Covey een overtuigende uiteenzetting over het belang van proactief zijn.

Covey noemt het uitoefenen van invloed een basis element om tot een prettiger, gezonder en gelukkiger leven te komen.
Hij geeft mooi aan hoe je manier van denken (proactief versus reactief) zich ook uit in je taalgebruik. Goed ook om je te realiseren hoe hetgeen je iets zegt je manier van denken ook weer bekrachtigt. Zo kan veel praten in termen van ‘moeten’, je idee versterken dat je geleefd wordt. Met je eigen taal geef je jezelf dan stress. Kijk eens hoe het voelt als je het omdraait. Start met proactieve taal. 

Reactieve taalProactieve taal
Er is niets dat ik eraan kan doenLaten we kijken naar onze alternatieven
Dit is gewoon hoe ik benIk kan een andere benadering kiezen
Hij maakt me zo kwaadIk heb controle over mijn eigen gevoelens
Dat zullen ze nooit toestaanIk kan een effectieve presentatie maken
Ik moet dat doenIk zal voor een toepasselijke reactie zorgen
Ik kan dat nietIk kies, ik wil
Ik moetIk heb de voorkeur voor…
Als ik maar dit of dat (een leuke baas, een fijne partner, meer geld, een mooi huis, geen zorgen, een goede opleiding, kinderen die goed luisteren, meer tijd voor mezelf) hadIk kan meer dit of dat (geduldig, verstandig, liefdevol, aandachtig) zijn

Bron: Covey, p.78

Zicht op je cirkel van invloed

We hebben allemaal zaken waar we ons betrokken bij voelen. Mensen of projecten waar we ons om bekommeren, zorgen om maken of voor staan. Of het nu gaat om het behalen van doelen in je werk, een opleiding die je belangrijk vindt, je eigen gezondheid of die van familieleden of vrienden, problemen in de buurt, financiële zorgen thuis of zorg om de economische situatie in het algemeen. We ervaren bepaalde dingen als relevant en we voelen ons er emotioneel of mentaal bij betrokken. Deze zaken liggen in onze cirkel van betrokkenheid. Dit in tegenstelling tot zaken waar we ons in het geheel niet bij betrokken voelen (geen betrokkenheid).

Ten aanzien van sommige van de zaken in onze cirkel van betrokkenheid hebben we zelf geen echte invloed, we kunnen hier zelf niets aan doen. Een simpel voorbeeld is het weer: stel je wilt graag een zonnige dag om lekker in je tuin te zitten. Je kunt je dan druk maken wanneer het regent. Dat heeft echter geen enkele zin. Jij beïnvloedt het weer niet. 

Met betrekking tot sommige zaken in onze cirkel van betrokkenheid kunnen we wel zelf iets ondernemen. Hier hebben we invloed op hoe we met iets omgaan. Deze vallen in onze cirkel van invloed.

Mij heeft het inzicht in mijn eigen gedrag, houding en in mezelf gegeven. Dit heeft voor mij ruimte en aanknopingspunten geboden om mezelf te ontwikkelen. Zo kan ik situaties, gesprekken of groepsbegeleidingssessie meer open in gaan en flexibel reageren en anticiperen op wat de situatie vraagt.
Priscilla Bruin-Baerts, kwaliteitsadviseur Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier

Proactief versus reactief

Sommige mensen hebben een hele grote cirkel van betrokkenheid, maar een hele kleine cirkel van invloed. Dat kost dan veel energie, zonder dat het veel oplevert in termen van resultaat. Zo kun je je enorm opwinden over het nieuws, fouten die collega’s maken, de trein die niet op tijd vertrekt of onprettig rijgedrag van anderen. Wat leveren jouw emoties op?

Proactieve mensen houden zich vooral bezig met dingen waar ze iets aan kunnen doen. De energie die ze hierin stoppen is positief gericht. Ze zijn geïnteresseerd in het aanleren van nieuwe manieren om effectief invloed uit te oefenen en hun cirkel van invloed te vergroten. Ze leren ook steeds beter los te laten daar waar ze geen invloed hebben.
 
Reactieve mensen stoppen hun aandacht vooral in de cirkel van betrokkenheid. Ze richten hun aandacht op situaties waar ze geen controle over hebben en niet feitelijk in kunnen bijdragen. Dit betekent dat ze zich vaak bezig houden met het aanwijzen van schuldigen en dat ze zichzelf regelmatig slachtoffer voelen.

Hoe staat het met jouw invloed?

Herken je voor jezelf dat je veel energie stopt in zaken waar je geen invloed hebt (of meent te hebben)? Het kan dan zijn dat je terecht komt in een spiraal die maakt dat je je steeds kleiner voelt en dat je steeds meer energie verliest en daarmee moe wordt en het gevoel hebt dat je ook geen verschil kunt maken. Zo neemt je cirkel van invloed dan in omvang af.

Tip: kijk eens hoeveel tijd en energie je stopt in zaken die liggen in je cirkel van betrokkenheid (waar je geen invloed hebt) en hoeveel in je cirkel van invloed.

De cirkel van invloed is uitgebreid beschreven door Covey (1989).

Onderscheiden van drie soorten problemen

Je kunt nu drie soorten problemen onderscheiden: 

  1. Problemen waarop je direct invloed uit kunt oefenen (ze bevinden zich binnen je eigen controle). Dit vergt de moed, kracht en het doorzettingsvermogen om te doen wat je wijs en nodig vindt om het probleem aan te pakken.
  2. Problemen waarop je indirect invloed kunt uitoefenen. Hierbij kun je op zoek gaan naar de effectieve manieren waarop je anderen kunt beïnvloeden, om zo iets aan het probleem te doen. Denk aan overtuigen, confronteren, draagvlak creëren.
  3. Problemen waarop je geen invloed hebt (cirkel van betrokkenheid). Dit vergt het kunnen verdragen van wat is en het accepteren dat dit niet door jou veranderd kan worden.   

3 Voorwaarden om op je gemak invloed uit te oefenen 

1. Durf te voelen 

Jij bent het instrument. Gebruik de signalen van je lichaam. Als je niet wilt voelen dat je iets onprettig vindt en je steekt je energie vooral in het niet (h)erkennen hiervan, hoe ga je dan effectief optreden?

2. Weet wat van jou is

Veel issues ontstaan doordat we iemand iets aanrekenen dat eigenlijk bij onszelf ligt. Bijvoorbeeld: “Jij maakt mij boos, in plaats van ik vind het heel lastig om om te gaan met negatieve feedback”. Of iemand schuift ons een bakje ellende toe en voor we het weten hebben we het al leeg gedronken. In plaats van het bij de ander te laten.
Iemand zegt je bijvoorbeeld: “Ik vind het echt waardeloos dat je nu geen tijd voor me maakt”. Waarna je onmiddellijk schiet in je schuldig voelen en je verdedigen. In plaats van bijvoorbeeld te zeggen: ”Joh, ik snap dat je dat vervelend vindt, wat ga je er mee doen?”

3. Laat de verantwoordelijkheid voor de reactie van de ander, bij de ander 

Als je positief aan de slag gaat met invloed uitoefenen, wees je dan bewust dat je geen invloed hebt op hoe jouw gedrag wordt opgepakt. Je kunt er bijvoorbeeld voor kiezen voor jezelf op te komen, je kunt dat zorgvuldig doen, vanuit respect en via keurige feedback, maar dan nog kan een ander zich daardoor gekwetst voelen, boos worden of je voortaan volstrekt negeren.
Hoe een ander reageert op jouw gedrag, ligt buiten je cirkel van invloed.

Meer artikelen in deze reeks

Wil je graag actief aan de slag met het versterken van je persoonlijk leiderschap?
Dan is onze open tweedaagse training Effectief & Assertief Communiceren iets voor jou.
We geven deze training ook in company.

Anderen bekeken ook deze artikelen