Vergroot je zelfinzicht

Het IJsbergmodel van McClelland
Reflecteren is gericht op het meer en meer zicht krijgen op dat wat zich in praktijk werkelijk voordoet . Dat vergt jezelf de goede vragen stellen én weten hoe je om kan gaan met je antwoorden, zodanig dat je tot nieuwe inzichten komt.
In het artikel Reflecteren kun je leren gingen we in op de kracht van het STARR-model bij reflecteren.
In dit artikel staat een ander bekend model centraal: het IJsbergmodel van McClelland.
We geven aan hoe dit model je kan helpen om:
- Je zelfinzicht te vergroten
- Ruis in de communicatie met anderen te voorkomen
We bieden je daartoe:
- Een concreet stappenplan om jezelf ‘de goede vragen’ te stellen
- Drie handvatten om van antwoorden naar nieuwe inzichten te komen. Zo breng je meer focus aan in je (zelf)reflectie.
Dit artikel is eerder verschenen in onze nieuwsbrief ‘Reflecteren kun je leren #2- het IJsbergmodel van McClelland’ (nr. 52)
Ook elk kwartaal gratis tips en artikelen ontvangen om je persoonlijk leiderschap te versterken?
Meer zelfinzicht met het IJsbergmodel
Reflecteren draagt enorm bij aan je succes en geluk. Het vergroot namelijk je mogelijkheden om effectief
te schakelen, zodanig dat je steeds beter kunt inzetten op dat gedrag dat je verder helpt. Dat
vergt dat je bot eerlijk onderzoekt hoe je hebt gehandeld.
Het is daarbij makkelijker te reflecteren op wat je ziet: je gedrag. Moeilijker is het om in je reflectie
mee te nemen wat dat gedrag veroorzaakte. Dat is immers niet altijd even zichtbaar en eenduidig te interpreteren.

Het gedrag dat je ziet is dus eigenlijk het topje van de ijsberg. De rest van de ijsberg, onder de waterlijn, zie je niet, maar heeft wel grote invloed op je gedrag. Het heeft dus heel veel zin om naar meer te kijken dan naar het topje van die ijsberg.
In het IJsbergmodel, oorspronkelijk van McCLelland, bestaat dat topje van de ijsberg uit zaken die je je relatief meer bewust bent, die meer direct zichtbaar en waarneembaar zijn, zoals (non)verbaal gedrag, kennis en vaardigheden.
Onder de waterlijn gaat het over die dingen waarvan je je meer onbewust bent. Dingen die je niet direct ziet, maar die wel je gedrag sturen. Bijvoorbeeld, je opvattingen, overtuigingen en normen, maar ook je drijfveren, waarden, motieven en karakter.

Reflectie vergroot je zelfinzicht en is de basis voor zelflerend vermogen en persoonlijke en professionele ontwikkeling. Het vergroot je vermogen te schakelen, zodanig dat je steeds beter dat gedrag inzet dat je verder helpt. Zo ga je steeds effectiever communiceren en samenwerken.
Direct zelf aan de slag met het IJsbergmodel? Hieronder vind je concrete handvatten om van antwoorden te gaan naar inzichten.
Reflectie met het IJsbergmodel
Reflecteren aan de hand van dit IJsbergmodel helpt om het gehele plaatje duidelijk te krijgen. Denk terug aan een situatie waarop je wil reflecteren. Waarbij je wilt focussen op jouw rol in die situatie.
Stel jezelf dan de volgende vragen:
Wat doe je? Welk (non)verbaal gedrag en welke kennis en vaardigheden zette je in, liet je zien? | Dit deed ik: |
Wat vind je? Waar geloof je in? Welke gedachten en overtuigingen spelen een rol bij hoe je handelt, denkt en voelt in deze situatie? Welke normen, principes en beginselen sturen je gedrag? Het gaat hier over beelden die je hebt, dingen die je vindt ten aanzien van anderen, de wereld en jezelf. | Dit vind ik: |
Wat voel en wil je? Welke emoties en fysieke gewaarwordingen merk je op? Wat gebeurt er in je lijf? Waar voel je bijvoorbeeld spanning of weerstand? Wat motiveert en drijft je, welke houding, waarden en intenties spelen mee? | Dit voel ik, dit wil ik: |
Reflectie via het IJsbergmodel levert je veel op wanneer je:
- Je zelfinzicht wil vergroten
- Ruis in de communicatie met anderen wil voorkomen
Meer artikelen in deze reeks
Wil je je verdiepen in (zelf)reflectie, eventuele blinde vlekken leren zien en de kloof tussen weten en doen overbruggen?
Start een coachtraject met ons!
Wil je meer informatie of direct een afspraak maken, neem dan contact met ons op. We staan je graag te woord.