Werkstress reductie: het belang van sociale steun
Vergroten van sociale steun: minder stress
Organisaties en leidinggevenden kunnen de kans op werkstress en een burn-out bij medewerkers verkleinen door op drie zaken heel alert te zijn: de werkdruk, de regelmogelijkheden en de sociale steun.
In dit artikel focussen we op de derde cruciale factor waarop je invloed kunt uitoefenen: het belang van sociale steun.
Wil je meer weten over de cijfers en achtergronden van werkstress?
Je vindt ze in ons artikel Werkstress reductie: 3 belangrijke factoren.
De cruciale rol van de leidinggevende
Onderzoek van TNO en CBS maakt duidelijk dat de leidinggevende een belangrijke rol speelt bij het voorkomen van een burn-out. Bij personeel met een hoge werkdruk en weinig steun van de leidinggevende, kampt 45 procent met burn-outklachten. Bij werknemers die wel door hun chef worden gesteund, daalt dit percentage naar 18 procent.
(Bron: ANP 14 november 2017)
Dit artikel is eerder verschenen in onze nieuwsbrief ‘Werkstress reductie: #4 Het belang van sociale steun’ (nr. 44).
Ook elk kwartaal gratis tips en artikelen voor meer balans en ontspanning ontvangen?
De werksfeer en daarmee de steun die je ervaart in je directe werkomgeving is van groot belang voor de mate waarin je stress ervaart.
Wanneer er weinig sociale steun is in een team, dan levert dat stress op. Stress waar je echt ziek van kan worden.
Weinig sociale steun kan zich uiten als, en leiden tot:
- Niet weten waar een ieder mee bezig is
- Elkaars bijdragen niet waarderen
- Niet samen voor een mooi resultaat gaan
- Elkaar niet helpen en bijstaan
- Elkaar negeren, mensen buiten sluiten
- Gebrek aan vertrouwen
- Klagen, roddelen, mensen zwart maken
- Conflicten die niet worden opgelost
- Pesten of intimidatie
10 Tips om de sociale steun in je team te vergroten
- Bouw aan een team. Zorg dat je elkaar beter leert kennen en begrijpen.
- Creëer samen inzicht in je kwaliteiten en valkuilen, in de verschillende werkstijlen en manieren van communiceren. Leer samen omgaan met de krachten en de ontwikkelpunten in het team.
- Luister actief, vraag door en spreek elkaar op een prettige assertieve wijze aan. Versterk het vermogen van het team om samen in gesprek te gaan. Om elkaar vragen te durven stellen, feedback te geven en ontvangen en elkaar te waarderen.
- Reflecteer op je eigen gedrag en communicatie.
- Merk het op wanneer je denkt voor anderen, wanneer je zaken invult. Check of wat jij denkt ook echt zo is. Stel open vragen.
- Creëer een sfeer van elkaar helpen, zonder dat dat pappen en nathouden inhoudt. Heb vertrouwen in de kracht van een ander.
- Maak heldere afspraken en kom die na. Evalueer verbeterplannen en onderneem actie wanneer oplossingen nog onvoldoende effect blijken te hebben.
- Zorg voor effectief en efficiënt werkoverleg en effectieve werkprocessen. Betrek mensen bij voor hen relevante beslissingen en waardeer een ieders input.
- Leer conflicten te (h)erkennen, op tafel te krijgen en op te lossen.
- Handel vriendelijk en ondertitel je gedrag (leg wat vaker uit waarom je dingen doet en wat je verwachtingen en intenties zijn).
Miranda luistert heel goed en stelt de juiste vragen. Daardoor haalde ze uit wat ik vertelde steeds datgene wat ik nodig had om verder te kunnen. Zo heb ik geleerd anders, op een mildere manier, naar anderen te kijken. Dat hielp me om zaken beter los te laten.
Henny Jansen, senior medewerker grootboek Espria
Sociale steun in de (werk)praktijk
Uit allerlei voorbeelden van elkaar steunen hebben we tien categorieën gedestilleerd.
Je kunt ze eens nalopen en kijken waar jij jezelf in herkent. Sta je klaar voor anderen met een goed gesprek, een luisterend oor, fijne feedback en waardering? Ben jij degene die de handen uit de mouwen steekt en concreet komt helpen fixen? Breng jij je eigen vaardigheden in en help je bijvoorbeeld plannen en overzicht creëren of spring jij voor anderen in de bres?
1. Samen sparren
- Iemand hulp aanbieden bij inhoudelijke werkproblemen
- Met iemand concreet verschillende oplossingen op een rijtje zetten, de voor- en nadelen benoemen, een risicoanalyse maken
- Samen sparren over hoe iets aan te pakken, bijvoorbeeld hoe te reageren op kritiek, hoe iemand aan te spreken op gedrag of hoe grenzen te stellen
- Met iemand meekijken die bijvoorbeeld problemen heeft met planning, agendabeheer, timemanagement
- Een presentatie samen oefenen
- Iemands werk checken
- Iemands mentor of buddy zijn
- Samen brainstormen om tot nieuwe ideeën te komen
- Samen een actieplan opstellen
2. Emotionele steun bieden
- Goed voor jezelf zorgen
Elke steun die je aan anderen wil geven, begint met goed voor jezelf zorgen. Zodanig dat je zelf sterk genoeg bent om steun te kunnen geven. Als je goed zorgt voor jezelf maak je het ook makkelijker voor anderen. Zij hebben dan minder zorg om jou. Ze kunnen er dan op vertrouwen dat je verantwoordelijkheid voor jezelf neemt. Ze hoeven je niet te ‘redden’. Bovendien geef je daarmee het goede voorbeeld.
- Compassie hebben voor anderen
Wanneer anderen onprettig reageren is het goed om te beseffen dat anderen niet per se handelen uit onwil. Geef ze ruimte en vertrouwen. Vragen en checken zijn manieren om een ander recht te doen. Het kan helpen uit het oordeel te blijven en eerst een vraag te stellen in plaats van iemand te veroordelen of te beschuldigen of boos te worden. Dit scheelt jezelf ook veel energie en het versterkt de relatie.
- Warme aandacht geven
- Oog hebben voor hoe het een ander gaat
- Iemand helpen in het werk
- Wanneer iemand moeilijke dingen meemaakt, ook na enige tijd terugkomen op hoe het de ander gaat
3. Feedback geven en ontvangen
- Actief luisteren
- Vragen of de ander feedback wil
- De ander informeren over wat je waarneemt en wat dit met je doet
- Complimenten door anderen warm ontvangen
- Extra inzet en (team)successen benoemen, vieren en waarderen
4. Zorgen voor duidelijkheid en richting
Zorgen voor een goede voorbereiding: neem de tijd om heldere doelen te stellen voor gesprekken en verslagen, weet wat je wilt bereiken.
- Goed nadenken over hoe je communiceert: wat doe je schriftelijk en wat persoonlijk? Wat bepreek je in teamverband en waarvoor benader je mensen persoonlijk? Welke toon hanteer je?
- De tijd nemen om verwachtingen goed af te stemmen: bijvoorbeeld ten aanzien van functies en rollen en bij de start van projecten of werkgroepen
- Planningen afstemmen: heb je alle, voor jouw project relevante, mensen betrokken?
- Goed en tijdig terugkoppelen
- Grenzen stellen: wees helder waar je volmondig ‘ja’ tegen zegt, en waar je ‘nee’ op zegt. Zo weten mensen wat ze van jou kunnen verwachten
- Afspraken nakomen: zeg wat je doet en doe wat je zegt
- Overzicht bieden: aan anderen én aan jezelf
- Evalueren en borgen: heb je iets afgerond? Dit is het moment om te evalueren: lessen te leren en verbeteringen voor de toekomst in te plannen. Bewust borgen helpt je successen duurzaam te maken
Meer artikelen in deze reeks
Wil je effectiever communiceren en samenwerken en zo je werkstress reduceren?
Neem contact met ons op om een intake coachgesprek in te plannen en/of volg onze Training Effectief & Assertief Communiceren.
En wanneer je merkt dat wat de werksituatie van je vraagt helemaal niet (meer) passend is bij wat jij wilt of kunt, we verzorgen ook loopbaancoaching.
